Maaşlar minimum fiyata yaklaşıyor: Gelir dağılımı tehlikede

Türk-Alman Üniversitesi’nden İktisatçı Prof. Dr. Aykut Kibritçioğlu’nun yürüttüğü yeni araştırma, TEPAV Tartışma Bildirileri Serisi’nde “Türkiye’de Maaş ve Fiyatların Taban Fiyata Yakınsaması ve İlgili Gelir Dağılımı Sorunları” başlığı altında incelendi.

GENİŞ BİR KESİM GERÇEK GELİR KAYBI VE MADDİ ZORLUK YAŞIYOR

Prof. Dr. Kibritçioğlu, Türkiye’de maaşların süratle taban fiyat düzeyine yaklaştığını ve bu durumun gelir dağılımında değerli sıkıntılar yarattığını vurguladı. Araştırma, bilhassa son yıllarda artan enflasyonun taban fiyatı yükselttiğini fakat başka maaş ve fiyatların bu artışı takip edemediğini ortaya koyuyor. Sonuç olarak, geniş bir kesim gerçek gelir kaybı ve maddi zorluklar yaşıyor.

Prof. Dr. Kibritçioğlu’nun araştırması, kamu çalışanları, akademisyenler, imalat sanayi emekçileri ve SGK emeklileri üzere farklı gelir kümelerinin maaşlarının minimum fiyat ve kişi başına düşen ulusal gelirle (GSYİH) alakasını inceliyor. Araştırma, 2000’li yıllardan itibaren, bilhassa 2014 yılından sonra, maaşların genel olarak minimum fiyat düzeyine gerilediğini ve birtakım durumlarda bu düzeyin altında kaldığını gösteriyor.

20 MİLYON FAAL VE PASİF SGK SİGORTALISINI ETKİLİYOR

Çalışma, emekli maaşları ve imalat sanayi ile kamu çalışanlarının maaşlarının hem minimum fiyatın hem de kişi başına düşen ulusal gelirin altında kaldığını ortaya koyuyor. Bu durum, yaklaşık 20 milyon faal ve pasif SGK sigortalısını etkiliyor.

Prof. Dr. Kibritçioğlu’nun araştırmasında, grafikler minimum ücretlilerin toplam sigortalı çalışanlara oranında bir düşüşü ve memur maaşlarının taban fiyata yakınsadığını gösteriyor. Ayrıyeten, imalat sanayindeki fiyatların de 2000’li yıllardan itibaren minimum fiyata yaklaştığı belirtiliyor. Emekli maaşlarının ise minimum fiyatın altında kaldığı hesaplanmış.

”ÇOKLU TABAN FİYAT SİSTEMİ”

Prof. Kibritçioğlu, mevcut toplumsal güvenlik ve taban fiyat sisteminin gözden geçirilerek reforme edilmesi gerektiğini savunuyor. Daha adil bir gelir dağılımı sağlamak emeliyle “çoklu taban fiyat sistemi” üzere yenilikçi siyasetlerin uygulanmasını öneriyor.

Bu sistem, farklı unvan ve vasıflar için başka taban fiyatlar belirlemeyi ve bu fiyatları enflasyon ile kişi başına düşen ekonomik büyüme oranlarına nazaran nizamlı olarak güncellemeyi öngörüyor. Örneğin, Türkiye’deki kamu ve vakıf üniversitelerinde akademik unvanlara dayalı bir pilot maaş skalasının, bu sistemin genel uygulanabilirliği hakkında fikir verebileceği söz ediliyor.